งานปั้น ส่วนใหญ่ในสมัยโบราณเป็นงานปั้นด้วยดิน
ซึ่งได้สร้างขึ้นตามงานปั้นแบบไทยประเพณี ด้วยโบราณวิธี ตามความรู้ของช่างปั้นแต่ก่อนนั้น อาจจำแนกงานปั้น และ วิธีการปั้นดินออกเป็นแต่ละประเภท คือ
งานปั้นดินดิบ งานปั้นประเภทนี้ใช้ดินเหนียว ที่นำมาจากแหล่งดินในธรรมชาติทั่วไป หากต้องการให้มีความแข็งแรง และคงทนอยู่ได้นานๆ จึงนำเอาวัสดุบางอย่างผสมร่วมเข้ากับเนื้อดิน เพื่อเสริมให้ดินมีโครงสร้างแข็งแรงขึ้นเป็นพิเศษ ได้แก่ กระดาษฟาง กระดาษข่อย และตัวไพ่จีน เป็นต้น
งานปั้นดินเผา เป็นงานปั้นประเภทใช้ดินเหนียว ซึ่งนำมาจากแหล่งดินในธรรมชาติทั่วไป เช่นเดียวกับดินที่ ใช้ในงานปั้นดินดิบ แต่เนื้อดินที่จะใช้ในงานปั้นดินเผา ต้องใช้ทรายแม่น้ำ ที่ผ่านการร่อนเอาแต่ทรายละเอียดผสม ร่วมกับเนื้อดินแล้ว นวดดินกับทรายให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน และทำให้เนื้อดินแน่น อนึ่ง การที่ใช้ทรายผสม ร่วมกับดินเหนียวเช่นนี้ ก็เพื่อช่วยมิให้เนื้อดินแตกร้าว เมื่อแห้งสนิท และ นำเข้าเผาไฟให้สุก
งานปั้นดินดิบ และ งานปั้นดินเผา ในลักษณะงานปั้นแบบไทยประเพณี ช่างปั้นอาศัยเครื่องมือร่วมด้วยกับการปั้นด้วยมือของช่างปั้นเองด้วย เครื่องมือ สำหรับงานปั้นดินอย่างโบราณวิธี มีดังนี้
ไม้ขูด ใช้สำหรับขูด ควักดิน
ไม้เนียน ใช้สำหรับปั้นแต่งส่วนย่อยๆ
ไม้กวด ใช้สำหรับกวดดินให้เรียบ
ไม้กราด ใช้สำหรับขูดผิวดิน ส่วนที่ไม่ต้องการออกจากงานปั้น
เครื่องมือ สำหรับงานปั้นอาจจะมีจำนวนมาก หรือน้อยชิ้น หรือมีต่างๆ ไปตามแต่ความต้องการ และจำเป็น สำหรับช่างปั้นแต่ละคนวิธีการและขั้นตอนการปั้น
ในสมัยปัจจุบันเป็นการนำเอาวัสดุอ่อนที่สามารถรวมกันได้ หรือแบ่งแยกออกจากันได้ เช่น ดินเหนียว ดินน้ำมัน ขี้ผึ้ง มาตกแต่งทำเป็นรูปทรงต่าง ๆ ตามต้องการ โดยใช้วิธีขยำ บีบ นวด ตัด ขัด ขูด ปะ เป็นต้น
ประเภทของงานปั้น งานปั้นแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
1. งานปั้นแบบนุนตํ่า เป็นรูปปั้นที่มีแผ่นหลังรองรับ และภาพจะนูนสูงขึ้นมาจากพื้นเพียงเล็กน้อย มองเห็นด้านหน้าได้เพียงด้านเดียว เช่น เหรียญต่างๆ พระเครื่องที่มีลักษณะเป็นเหรียญ เป็นต้น
2. งานปั้นแบบนูนสูง เป็นรูปปั้นที่มีแผ่นหลังรองรับ คล้ายรูปปั้นนูนต่ำ แต่ภาพจะนูนสูงขึ้นมาจากพื้นรองรับมากกว่า และมีการลดหลั่นตามความเหมาะสม เช่นรูปประดับฝาผนัง
3. งานปั้นแบบลอยตัว เป็นรูปปั้นที่สามารถมองเห็นได้ทุกด้านโดยรอบ มีลักษณะเป็นภาพ 3 มิติ ส่วนมากมักจะมีฐานเพื่อสามารถวางตั้งกับพื้นได้ เช่น รูปปั้นอนุสาวรีย์ต่าง รูปปั้นเครื่องใช้ต่าง ๆ เป็นต้น
ผลงานวันนี้ี เป็นการปั้นนุนต่ำแต่ทำเป็นแบบเม็ด เม็ด แล้วติดกาวติดลงบนพื้นกระดาษสี แต่ครั้งนี้ก็คล้ายๆกัน เพียงแต่เราจะไม่ทำแบบเม็ดๆ แต่เราจะทำแบบเรียบๆ แบนๆ
หรือเรียกว่าปั้น แบบ 2 มิติ แล้วมันคืออะไร?
การปั้นงานแบบ 2 มิติ ก็คือ การปั้นนูนต่ำค่ะ ต่ำมากๆ สูงเหนือพื้นเพียงเล็กน้อย เราสามารถมองเห็นได้เฉพาะด้านบน เห็นความกว้าง ความยาวได้ชัด ส่วนด้านข้างเห็นได้น้อย แต่เราต้องใช้กาวลาเทกซ์ทาด้านหลังด้วยนะคะ แล้วค่อยติดลงบนการะดาษโปสเตอร์สีชนิดแข็ง เวลานำดินน้ำมันติดลงบนกระดาษ เราควรร่างภาพเบาๆ บางๆ เป็นแบบก่อนแล้วก็นวดดินน้ำมันให้นิ่ม แบ่งดินทีละน้อยแล้วบี้ลงบนกระดาษให้อยู่ในขอบเขตที่เราร่างดินสอไว้นะคะ ส่วนพื้นหลังเป็นสีของกระดาษอยู่แล้ว ก็เป็นอันเสร็จวิธีการปั้นดินน้ำมันนูนต่ำแบบง่ายๆสำหรับเด็กเล็กๆ อายุประมาณ 4 ขวบ
ข้อมูลบางส่วนมาจาก...ช่างสิบหมู่ http://www.changsipmu.com/